Author :
Abstract
Günümüzde özellikle gelişmekte olan ülkelerde ekonomik kalkınma yaklaşımı olarak mikro finans kullanılmaktadır. Mikro finans kuruluşlarının hizmetlerinin büyük kısmını mikro krediler oluşturmaktadır. Mikro kredi, müşterilerinin yaşamında hem ekonomik hem de sosyal değişimler yaratmaktadır. Bu çalışmada mikro kredi kullanımının kadınlar üzerindeki kişisel ve sosyo-ekonomik etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada; Araştırma evreni, Mersin Grameen Bankası Mikro Finans Şubesi’nden mikro kredi kullanan kadınlardır. Mikro kredi kullanan 8 grup (40 kişi) örnek hacmi olarak belirlenmiştir. Mikro krediyi hane geliri düşük, evli ve çoğunlukla ilkokul mezunu kadınların kullandığı belirlenmiştir. Kadınların mikro kredi ile yaptıkları işlerin geleneksel işler ve çalışma mekanlarının ev olduğu saptanmıştır. Ayrıca mikro kredi kullanan kadınların hane gelirinde artış olduğu ve sosyal konumlarında pozitif değişimler olduğu tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
Micro credit are widely used in economic development and specifically in developing countries. Micro credits constitute a major part of services provided by Micro Finance establishments. Micro credits have proved to have both economic and social impacts on lives of credit users. In this context socio-economic impact of micro credits on women credit users was investigated in this survey. Women using microcredit from Mersin Grameen Bank, Micro Finance branch constituted the survey population of this research. Eight groups (40 persons) were identified as the sample population size. Micro credits were used by low-income, married and generally women with elementary education. Micro loans were found to be used in traditional jobs done at home. It was also found that there was an increase in household income of women using micro loans. Micro credits had also a positive impact on social status of credit users.
Keywords
- de Tablo 2’de verilmiştir. Ouma and Rambo(2013:2)’nun belirttiği gibi; mikro finans
- yönelik nicel ve nitel araştırma sayısı yetersizdir (Güneş, 2010). Bu bağlamda; Mersin İli’nde
- amaçları şunlardır (Ledgerwood, 1999:33): i.Yoksulluğu azaltmak, ii.Kadınları veya diğer
- (Ledgerwood, 1999:1-2): - Küçük ölçekli krediler, - Kredi ve yatırımları değerlendirme - Grup garantileri veya zorunlu tasarruflar - Geri ödemeye dayalı daha büyük ölçekte kredilere erişim, - İzleme ve kolaylaştırılmış geri ödeme, - Güvenli ürün sağlama. Mikro finans kuruluşlarının hizmetlerinin büyük kısmını mikro krediler oluşturmaktadır.
- için, çok küçük miktarlarda kredi (mikro kredi) verilmesidir (Türk ve Ünlü, 2016). Tablo 2.1.1’de finansal tedarikçiler ve müşteriler ile bunları etkilen faktörler verilmiştir.
- Kaynak: Ledgerwood (1999:11). Mikro finans hizmetlerinden yararlanan müşteri kitlesi analiz edildiği zaman
- esnaf ve zanaatkârlar (Gökyay, 2008). Ledgerwood (1999: 38-41) mikro finans kuruluşlarının başarısında; kent veya kırsal
- Kaynak: Ledgerwood (1999:38-41). Kadın yoksulluğunun belirleyici iki özelliği vardır. Buvinic’e göre bu özellikler kadının;
- yararlanamamaları nedeniyle kadınların mesleki becerilerinin eksik olması (Şener, 2009),
- 2013).Kadınların teminat gösterebilecekleri mal-mülkleri sınırlı ve tamamlayıcı kaynakları az ve
- okur-yazarlığı, finansal sisteme erişimlerini zorlaştırmaktadır (Ledgerwood, 1999). Bu
- katılabilmeleri için küçük miktarlarda borç para vermektir (KEDV, 2016). Türkiye’de mikro krediyle ilgili diğer girişim ise Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA)
- sermaye sorunlarını çözmeyi hedeflemektedir (TGMP, 2016). TGMP’nin işleyişi Türkiye İsrafı
- Kaynak: TGMP, 2016. Bugün Gramen Bank’ın sahipleri, hizmet verdiği dar gelirli müşterileridir. Müşteriler,
- Öğütoğulları, 2012). Bu sistemde en büyük teminat grup üyeliği olup; borcunu geri
- ödeyemeyen kişiye karşı grup baskısı oluşturulmasıdır (Birgili ve Akbulaev, 2008). 3. MATERYAL ve YÖNTEM Araştırmanın Veri Seti ve Kapsamı: Araştırmanın verilerini birincil ve ikincil veri
- 2015 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bu tarihte Mersin Gramen Bankası Mikro Finans Şubesi’ne
- Mersin Grameen Bankası Mikro Finans Şubesi proje yürütücüleri eşliğinde yapılmıştır. Verilerin analiz edilmesi: Verilerin analizinde, betimleyici istatistiklerden yararlanılmıştır. 4. BULGULAR ve TARTIŞMA 4.1. Mersin İli Mikro Kredi Uygulaması Mersin’de, Türkiye İsrafı Önleme Vakfı (TİSVA) ile Mersin Valiliği arasında 9 Ocak 2012
- toplam 229,355 $’dır.2012-2014 yılları arasında TGMP Mersin Şubesi’ne üye sayısı artışıyla
- birlikte, dağıtılan kredi miktarı da artmıştır. 2014 yılında dağıtılan kredi tutarındaki artışın bir
- 2012 119 114.333,34 1,80
- 2013 169 204.348,79 1,90
- Ledgerwood (1999). Şekil 1’de görüldüğü üzere; mikro finans kuruluşları, yoksulluk düzeyini
- (Ledgenwood and Gibson, 2013).
- (Öz ve Çolakoğlu, 2014). Bilecik ilinde yapılan çalışmada da 26-35 yaş arasında mikro kredi
- evli kadınlar (%85) oluşturmaktadır (Çiftçi ve Akkul, 2011). 4.3. Araştırma Alanında Mikro Kredi Kullanan Kadınların Ekonomik Özellikleri Araştırma alanında hane geliri 1000 – 1500 TL olan kadınların (%40,5) en çok mikro kredi
- mikro kredi kullanma oranı yaklaşık %20’dir. Hane geliri 500 TL’nin altında ve 2000 TL’nin
- belirtmiştir (Öz ve Çolakoğlu, 2014).
- 1501 – 2000 TL
- 2000 TL’den fazla
- (Öz ve Çolakoğlu, 2014). Araştırma alanındaki kadınların yaklaşık yarısı bir yıldır mikro kredi
- Şengür ve Taban (2012)Eskişehir’de yaptıkları çalışmalarında; mikro kredi kullanan kadınların
- amacıyla başvurmuştur (Öz ve Çolakoğlu, 2014). Kadınların iş kurma nedenleri ile ilgili Çakıcı’nın (2003: 87-88)Mersin’de 160 girişimci kadın
- sürme istekleri gibi faktörlerin ön plana çıktığı belirlenmiştir. Çelik ve Özdevecioğlu’nun (2001)
- ticari hayata aktarılması gibi faktörlerin etkili olduğu tespit edilmiştir. Tan’ın (2006: 529)
- yapmamıştır (Çiftçi ve Akkul, 2011).Nitekim Türkiye Grameen Bankası Mikro Finans Mersin
- boyama olduğunu ifade etmişlerdir.Ledgerwood, (1999:1) çalışmasında; mikro finans
- verildikten bir hafta sonra başlaması yeni iş kuranları sıkıntıya sokacağı açıktır. Güzel (2011)
- ödeme oranları erkeklere göre daha yüksektir (Ledgerwood, 1999:38). Nitekim Güzel (2011),
- Hiçbir zaman 70,3 Güneş (2010:88) çalışmasında; mikro kredi geri ödemelerinin bu kadar yüksek olmasının
- 2007). Araştırma alanında kadınların %97,3’ü mikro kredi miktarının artırılmasını, %24,3’ü ödeme
- (Dündar, 2007). Sakarya İli’nde yapılan çalışmada ise mikro kredi kullanan kadınların %81,1’i
- yaşadıklarını ifade etmiştir (Öz ve Çolakoğlu, 2014). Diğer yandan Gür (2012) ise çalışmasında;
- tanıtımının yetersizliği olduğunu belirtmiştir. Kabakçı ve Günsoy, (2012:33) yaptıkları
- yaşamlarında bir değişim olmadığını ifade etmiştir (Öz ve Çolakoğlu, 2014). Bayraktutan ve
- Akatay (2012)’da Kocaeli’nde mikro kredi kullanarak çalışmaya başlayan kadınların,
- gibi çok önemli katkıları olmuştur (Çiftçi ve Akkul, 2011). Ören ve ark. (2012) Isparta’da
- (2012)’da, mikro kredinin kadınlara etkisinin sadece gelir üzerinden olmayıp; sosyal açıdan da
- (2013:1) çalışmalarında; kadınların mikro krediyle yaptıkları işlerin çoğunlukla geleneksel işler
- sokan işler olmadığını vurgulamışlardır. Ledgerwood, (1999) çalışmasında; kadınların
- Ateş, G. ve Öğütoğulları, E. (2012). Türkiye’de Yoksullukla Mücadelede Mikro kredi Uygulamaları, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2012, Cilt 14, Sayı 2, s. 33-54.
- Benmayor, G. (2016). Türkiye’de Mikro Kredi Nasıl Uygulanıyor, Türkiye Gramen Mikro Finans Programı, Haberler, 29,02,2016, http://www,tgmp,net/tr/haber/turkiye'demikrokredi-nasil-uygulaniyor-/219.
- Balkız, Ö. I. ve Öztürk, E. (2013). Neo-Liberal Gelişme Anlayışı ve Kadın: Mikro Finans Uygulamaları Kadınları Güçlendiriyor mu?, MediterraneanJournal of Humanities, III/2, 1-21.
- Bayraktutan, Y. ve Akatay, M. (2012). Kentsel Yoksulluk ve Mikro Finansman: Kocaeli Örneği, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 1-34.
- Buğra, A. (2007). Yoksullukla Mücadele Yöntemi Olarak Mikrokredi: Acıklı Bir Hikaye, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu Bülteni, sayı:2, 01-2007, s. 1-4. www.spf.boun.edu.tr
- Can, Y. ve Karataş, A. (2007). Yerel Ekonomilerde Kalkınmanın İtici Gücü Olarak Kadın Girişimcilerin Rolü ve Mikro Finansman: Muğla İli Örneği, Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F.Dergisi Yerel Ekonomiler Özel Sayısı: 251-261.
- Çakıcı, A. (2003). Mersin’deki Kadın Girişimcilerin İş Kurma Öyküsü ve İş Kuracak Kadınlara Öneriler, 11. Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (Afyon).
- Çelik, C. ve Özdevecioğlu, M. (2001). Kadın Girişimcilerin Demografik Özellikleri ve Karşılaştıkları sorunlara İlişkin Nevşehir İlinde Bir Araştırma, 1. Orta Anadolu Kongresi (Nevşehir): 487-498.
- Çiftçi, N. ve Akkul, R. (2011). Cinsiyetler Arası Gelir Eşitsizliğini Gidermede Mikro Kredi Uygulamalarının Etkinliği: Bilecik İli Örneği, Anadolu International Conference in Economics II June 15-17, 2011, Eskişehir, Turkey.
- Dündar, S.O. (2007). Mikro Finansman, Türkiye kalkınma Bankası A.Ş., Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü, Ankara, GA-07-05-08.
- Gökyay, Ç. (2008). Türkiye’de Mikro Kredi Uygulamaları ve istihdama Yansımaları, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Güneş, S. (2010). Yoksullukla Mücadele Stratejisi Olarak Mikro Kredi, T.C.Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Gür, B. (2012). Sürdürülebilir Kalkınma, Kurumsal Sosyal Sorumluluk ve Türkiye’de Mikro Finansman Uygulamaları, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 11 Sayı: 21 Bahar 2012 / 1 s.87-106.
- Güzel, S. (2011). Kadın Yoksulluğu ile Mücadelede Dünya Bankası ve Mikro Kredi Uygulaması: Türkiye Açısından Bir Değerlendirme, Azerbaycan Vergi Haberleri, 8/2011, s.79-96.,UOT 330.59:339.732.
- İTO, (2004). Mikro Kredi Modeli Yoluyla Yoksulluğun Azaltılması, İstanbul Ticaret Odası, Yayın No:2004:32.
- Kabakçı, E. ve Günsoy, G. (2012), “Mikro Kredinin Kadın Yoksulluğunu Azaltmadaki Rolü ve Eskişehir Uygulaması”, Türkiye Ekonomi Kurumu (TEK) 3. Uluslararası Ekonomi Kongresi Bildiriler Kitabı,01-03 Kasım, İzmir, 1-36.
- KEDV, 2016. MAYA Nedir, Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı, http://www.kedv.org.tr/maya/, Erişim Tarihi: 01.09.2016.
- Ledgerwood, J. (1999). Microfinance Handbook: An Institutionaland Financial Perspective, 18771 Sustainable Banking with the Poor, The World Bank, Washington, D,C, https://brownschool,wustl,edu/sites/DevPractice/Microfinance%20Reports/World%20 Bank%20Microfinance%20Handbook,pdf.
- Ledgenwood, J. and Gibson, A. (2013). The Evolving Financial Landscape, The New Microfinans Handbook A Financial Market System Perspective, Edited by Ledgerwood, J.,Earne, J., Nelson C., The World Bank, p.15-48.
- Ouma C. O. & Rambo C. M. (2013). The Impact of Microcredit on Women-Owned Small and Medium Enterprises: Evidence From Kenya, Global Journal of Business Research, Vol.7, No.5, p.57-69.
- Ören, K., Negiz, N., Akman, E. (2012). Kadınların Yoksullukla Mücadele Aracı Mikro Kredi: Deneyimler Üzerinden Bir İnceleme, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 2, s.313-338.
- Öz, C. S. ve Çolakoğlu, C. (2014). Türkiye’de Mikro Kredi Uygulamasının Sakarya İli Özelinde İncelemesi, Çalışma ve Toplum, 2014/4 s.177-206.
- Paulson, A.L. and Townsend, R.M. (2005). Financial Constraints and Entrepreneurship: Evidence from The Thai Financial Crisis, Economic Perspectives 3Q/2005, p.34-48. http://robertmtownsend.net/sites/default/files/files/papers/published/FinancialConstra ints2005.pdf
- Şener, Ü. (2009). Kadın Yoksulluğu, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Değerlendirme Notu,
- Şengür, M. ve Taban, S. (2012). Yoksullukla Mücadele Stratejisi Olarak Mikro Kredi Uygulaması: Eskişehir İli Örneği, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Haziran 2012, 13(1). 59-89.
- Tan, F.Z.S. (2006). Tarihi Akış İçinde Kastamonu Kadın Girişimciliği,” 14. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (Erzurum).
- T.C. Merkez Bankası, (2011). Dünyada ve Türkiye’de Finansal Hizmetlere Erişim ve Finansal Eğitim.
- TGPM, (2016). TGPM Sunumu, http://www.tgmp.net/tr/, Erişim Tarihi: 01.09.2016.
- Türk, T. Ve Ünlü, H. (2016). Yoksullukla Mücadele Politikaları: 2000 Sonrası Türkiye Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Yıl: 2016, Cilt: 7, Sayı: 14, ss.92-104.
